PİSAGOR
Sayıların babası, PİSAGOR
“Evren her an gözlemlerimize açıktır; ama onun dilini ve bu dilin yazıldığı harfleri öğrenmeden ve kavramadan anlaşılamaz. Evren matematik diliyle yazılmıştır.” Geometride Pisagor teoremini bilmeyen yoktur herhalde. Pisagor, kendi adını taşıyan teoremin yanı sıra matematiğe aksiyomatik düşünce ve ispat fikrini de getirmiştir. Dünya’nın yuvarlak olduğunu ve hem kendi hem de Güneş’in etrafında döndüğü fikrini ilk ortaya atan bilim adamı olduğu iddia edilir.
HİPOKRAT
Yirmi asır boyunca tıbbı tekeline aldı; yemini ile doktorların vicdanı oldu. “Ne tür bir insanın hasta olduğunu bilmektense, insanın ne tür bir hastalığı olduğunu bilmek daha önemlidir. Hastalıkların doğaüstü olayların değil, çevre faktörlerin sonucu ortaya çıktığını savunan ve zatürre, epilepsi(sara) hastalıklarının belirtilerini ilk tanımlayan hekim oldu.
ÖKLİD (Geometrinin babası)
“Doğanın kanunları, Tanrı’nın matematiksel düşünceleridir.” Büyük İskender tarafından kurulan İskenderiye kentinde M.Ö 323’te doğdu, M.Ö 283’te bu kasabada öldü. Temel eğitimini, kapısında “Geometriyi bilmeyen hiç kimse bu kapıdan içeri alınmaz!” levhası asılı olan Platon Akademisinde tamamladı. “Geometriyi öğrenmenin kısa yolu yok mu?” diye soran Kral I. Ptolemy’e “Geometriye giden bir kral yolu yoktur.” cevabıyla halen hatırlanmaktadır.
ARŞİMET
Hamama girdi; çıktığında tarihe geçmişti. Suyun kaldırma prensibini gözler önüne serip, geometriyi hallaç pamuğu gibi attı. Antik dönemin en önemli matematikçisi ve fizikçisi olarak bilinir.
Zihinsel faaliyetlerle öylesine kendinden geçermiş ki, çoğunlukla yemeyi içmeyi unutur, aylarca yıkanmadığı olurmuş. Mezar taşına, içinde bir küre olan bir silindir çizilmesini ve bunların hacimlerinin yazılmasını istemiş. Birçok silah geliştirdiği ileri sürülmüştür. Özellikle Sirakuza şehrinin savunması sırasında kendi icadı olan mancınıklar ve vinçler kullanılmıştır. Aynalardan yansıttığı güneş ışınları ile Roma gemilerini yaktığı rivayet olunur.
HAREZMÎ
Cebiri hayatımıza sokan; Sıfır’ın mucidi büyük İslam bilgini…
“Sekiz diğer sekizden çıkınca geriye bir şey kalmaz. Boş kalmaması için bir dairecik koy!” Harezmî (İlk kez sıfır rakamına izah getirirken)
Tam adı Ebu Abdullah Muhammed bin Musa el Harizmi idi. Bugünkü bilgisayar bilimi ve dijital elektroniğin temeli olan 2’lik sayı sistemini ve 0’ı (sıfırı) buldu. Analitik geometriye ait ilk bilgileri ortaya koydu. Cebir kelimesini matematiğe kazandırdı.
EL KİNDİ (800-873)
İslam dünyasının Einstein’ı
“Yavaş dediğimiz şey, uzun zaman içinde belli bir mesafenin kat edilmesidir. Hızlılık ise kısa zaman içinde yine aynı mesafenin kat edilmesidir.” El Kindi (İzafiyet Teorisi’ni kendince yorumlarken)
Güney Arabistan’ın meşhur Kinde kabilesinden geldiği için Kindi ismiyle tanındı. Einstein’dan asırlar önce izafiyet teorisini açıkladı. Açıları ölçmek için ilk kez pergel kullandı. Görme olayını açıkladı ve doğadaki ilaçların hangi dozda verileceğini belirledi. Eserlerinden dolayı ‘Arapların Filozofu’ olarak anıldı.
BATTANİ (858-929)
Geometrik kavramların mimarı; insanoğlunun yıldızlara açılan gözü oldu.
Battani…
Güneş yılını, en son bulgulara oranla çok az bir sapmayla 365 gün, 5 saat, 46 dakika ve 24 saniye olarak hesapladı. Ay’ın hareketlerini tespit etti. Gerçek astronomik cetveli hazırlayan ilk bilim adamı oldu. Orta Çağ Batı dünyasında eserleri Latinceye çevrilen ilk Müslüman bilim adamı oldu.
İBN HEYSEM (965-1040)
Işığın sırlarını Batı’dan altı asır önce çözen İslam âlimi, İbn Heysem…
“Her daim bilginin ve gerçeğin pesinde oldum. Ve Yaradan’a yakın olmak ve aydınlığa kavuşma söz konusu olduğunda, bilginin ve gerçeğin pesinde olmaktan daha iyi bir yol olmadığına inandım.” İbn Heysem ışığın yansıması konusundaki çalışmaları ile fizik ve optik alanında getirdiği yenilikler, altı asır boyunca hem Doğu’da hem Batı’da bilim dünyasının referans kaynağı oldu. Gökkuşağının ve üzerindeki renklerin nasıl oluştuğunu izah eden ilk âlimdi.
BİRUNİ (973-1048)
Dünyaya dair olan her şeyi inceledi; bir asra adını verdi… Biruni
“ Sizin aleyhinizde olsa bile gerçeği bulup ortaya çıkartın. Hangi kaynaktan gelirse gelsin, gerçeği kabullenmekten kaçmayın.” Biruni İlk sezaryen doğumunu günümüzden 1000 yıl önce gerçekleştirdi. Eserlerinde sıklıkla Kur’an ayetlerine başvurarak, bunları çeşitli ilimler açısından yorumlamaya çalıştı.
İBN-İ SİNA (980-1037)
Tıbbın “Kanun’unu yazan ve ‘mikrobu’ ilk kez gören ‘Hekimlerin Hâkimi‘ İbn-i Sina… “ Bilgiyi elde etmek önemlidir. Bilinebilenleri elde etmek, akılcı ruhun ahretteki kaderini de belirler. Bu yüzden insanoğlunun faaliyetleri açısından elzemdir”. İbn-i Sina Aristotelesçi felsefe anlayışını İslam düşüncesine göre yorumlayarak, yaymaya çalıştı. Mikroskobun bulunmasından yıllar önce mikrobun varlığından bahsetti. Kanun isimli kitabı, 19. Yüzyıla kadar Avrupa’daki tıp fakültelerinde başucu kitabı oldu. Hava sıcaklığını ölçmek için deneylerinde hava termometresini kullanan ilk isim olmuş, aynı zamanda ışık hızı ile ilgili şaşırtıcı tespitler yapmıştır. Çok az uyur, her fırsatta okurdu. Öyle ki at üstündeyken bile yazmaya devam ettiği söylenirdi. Uğradığı bir iftira üzerine kapatıldığı Ferdecan
Kalesi’nde de bos durmamış ve üç eser kaleme almıştı.
ÖMER HAYYAM (1048-1131)
İran’ın ve Irak’ın dâhisi, Horasan’ın yıldızı, âlimlerin prensi, Ömer Hayyam…
“Yaşamın sırlarını bilseydin ölümün sırlarını da çözerdin; bugün aklın var, bir şey bildiğin yok: Yarın, akılsız, neyi bileceksin?” Ömer Hayyam.
Selçuklu döneminin en önemli matematikçi ve astronomlarındandı. Günümüzde daha çok şiirleriyle tanınmaktadır. Rubaileriyle Batı’da da çok meşhur olmuştur. Âmin Maalouf “Semerkant” isimli ünlü eserinde Ömer Hayyam’ı anlattı. Matematikte bilinmeyen yani X terimini ortaya çıkardı.
WILLIAM HARVEY (1578-1657)
Kalbin içine girdi; dolasımın sırrını çözdü ve adını tarihe ‘kan’ ile yazdırdı. William Harvey.
“Vücudun tamamını besleyen, coşturan ve harekete geçiren ve bu yönüyle ilahi olanın merkezinde bulunan kalp, gerçekten de yasamın temeli, tüm eylemlerin kaynağıdır.”
Ünlü bilim adamı İngiltere’nin iki kralına özel doktorluk yaptı. Kan dolasımı konusunda görüşleri temel alınan Bergamalı Galen’in düşüncelerini kökten değiştirdi. İlk kez kadavralar üzerinde çalıştı ve canlı hayvanların göğüslerini açarak kalplerini inceledi. · Araştırmalarının sonunda bir canlının ancak başka bir canlıdan meydana gelebileceği sonucuna ulaştı.
EDMOND HALLEY (1656-1742)
Kehaneti ölümünden 16 yıl sonra gerçekleşti; kuyruklu yıldızın ardındaki sırrı çözdü. Edmond Halley.
“Bu yıldız ilk çıktığında; Hz. Nuh kavmi helak olmuştur. Hz. İbrahim ateşe atılmıştır. Hz. Musa ile uğraşan Firavun ve kavmi yok edilmiştir. Hz. Yahya öldürüldüğünde de görülmüştür. Siz o yıldızı gördüğünüzde fitnenin şerrinden Allah’a sığınınız. (Kitab-ül Burhan Fi Alamet-il Mehdiyy-il Ahir Zaman
WILHELM CONRAD RONTGEN (1845-1923)
Röntgen ısınını keşfetti, Patentini bile almadı, Yoksulluk içinde öldü. Röntgen.
Başka bir bilimsel çalışmayı hedeflerken tesadüfen bulduğu X ısınları, tıpta bir çığır açtı. X ışınlarını keşfinden dolayı diğer bilim adamlarının kıskançlık dolu saldırılarına maruz kalsa da, tüm bunlar
1901’de fizik alanında Nobel ödülü almasını engelleyememiştir. Tüm insanlığın özgürce kullanabilmesi için X ışını olayının patent altına alınmasını reddetti.
ALBERT EINSTEIN (1879-1955)
Bir formül ile dünyayı değiştirdi; atomu parçalattı; yeni bir çağı başlattı. Albert Einstein… “ İzafiyetle ilgili teorim başarıyla kanıtlanırsa, Almanya benim bir Alman olduğumu iddia edecek. Fransa ise dünya vatandaşı olduğumu açıklayacak. Yok, aksi olursa, Fransa bir Alman olduğumu söyleyecek; Almanya ise bir Yahudi olduğumu iddia edecektir. Albert Einstein…
Teorileriyle hareket, ışık, enerji, yerçekimi, uzay ve zaman gibi esrarengiz kavramlara dair insanoğlunun tüm algısını değiştirdi. Hitler’e ve Nazilere karsı tavır alınca, Hitler evini yıktırdı, malına mülküne el koydu. Tutuklanması için büyük paralar vaat etti.
İsrail başbakanı tarafından kendisine yapılan başbakanlık teklifini reddetti. Tırnaklarını kesmediği için kendisine çorap dayanmıyordu. O da hiç çorap giymemeye başladı.
KAYNAKÇA: ÇİMEN Ali, Tarihi Değiştiren Bilginler, Timaş Yayınları, 4.
Baskı, 2010, Ankara
